سید محسن آزمایش

شرکت : آزمایش
زاده : 1304
درگذشت : 1371
ملیت : ایرانی
محل زندگی : تهران
زندگی نامه

 

سید محسن آزمایش متولد۱۳۷۱ _۱۳۰۴

وی در کودکی با کارگری شروع به فعالیت کرد و کارگاه کوچکش در سال۱۳۱۸

تاسیس و در عرض ۴۳ سال آن را به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم‌خانگی ایران در دهه ۵۰ تبدیل نمود و یکی از کارآفرینان ایران در دهه‌های ۳۰ تا ۶۰ شمسی می‌باشد .به جهت وضعیت ضعیف اقتصادی تنها توانست تا سال سوم و چهارم ابتدایی درس بخواند. از ۱۱ سالگی در تهران به شاگردی پرداخت و به مدت ۴ سال پیش آبکیان به آهنگری پرداخت  و بعد از چند سال مغازه کوچکی در خیابان عین‌الدوله خریداری کرد . براساس مهارت و تخصصی که در طی ۷ سال در کار آهنگری به دست آورده بود یک کارگاه درب و پنجره‌سازی ایجاد کرد و پله‌های مهارت و تجربه را به‌تدریج طی نمود و در اواسط سال‌های دهه ۳۰ در شرق تهران به ساخت صندلی فلزی و مبل روی آورد. بعضی ازاین صندلی‌ها را به سازندگان اتاق اتوبوس می‌فروخت و در کنار  ساخت صندلی کارگاهی برای آبکاری داشت. در سال ۱۳۳۶ کارگاهش آتش گرفت و بخش بزرگی از سرمایه‌اش در این حادثه نابود شد.

در  اسفند ۱۳۳۷ کارخانه صنعتی آزمایش در همان محل سابق یعنی جاده تهران‌نو پایه‌گذاری و ثبت گردید و سرانجام شرکت در سال ۴۴ به بهره‌برداری رسید و پس‌از چند سال که در خیابان دماوند به تولید صندلی و بخاری نفتی پرداخت ، زمینی به مساحت ۱۸۵ هزار مترمربع  در کیلومتر ۱۰ جاده آبعلی سه‌راه آزمایش خرید .هدف وی از  خرید این زمین تولید لوازم خانگی بود .نخستین محصولات تولیدی این کارخانه ، بخاری نفتی، تختخواب، میز، صندلی فلزی  وآب‌گرم‌کن نفتی بود . به‌تدریج تنوع محصول و ظرفیت تولید، متناسب با تقاضا گسترش یافت .تعداد کارشناسان خارجی در شرکت آزمایش اندک بود و در سال ۴۷ تنها یک نفر به‌عنوان متخصص در شرکت کار می‌کرد و همه کارهای فنی بدست مهندسان و متخصصان ایرانی انجام می‌شد .

در سال ۱۳۴۷  شرکت آزمایش، چندین محصول  مانند یخچال در ۵ مدل ،کولر در ۷ مدل ،آب‌گرم‌کن در۳ مدل، تختخواب فلزی در ۲ مدل و بخاری ۴ مدل و اجاق‌گاز در ۶ مدل تولید کرد. بخش قابل‌توجهی از مواد اولیه این محصولات از جمله کاربراتور و کمپرسور از خارج از کشور وارد می‌شد. روش ایشان در اداره شرکت، تاکید بر مدیریت و نقش آن در اداره کارخانه بود و به مدیران شرکت به اشکال مختلف پرداخت‌های مالی داشت. ماشین، منزل،  زمین یا وام برای ساخت مسکن در اختیارشان می‌گذاشت .

در سال ۱۳۴۷ حدود ۲ درصد از تولیدات شرکت به بازارهای شیخ‌نشین‌های خلیج‌فارس ،کویت و افغانستان صادر می‌شد . در این زمان او برای ارائه خدمات بهتر  به خریداران، سرویس ثابت خدمات محصول آزمایش در تهران و سرویس‌های سیار در شهرستان‌ها  را فراهم کرد. هم زمان شرکت آزمایش، آموزشگاه حرفه‌ای مجهز ی در دست ساخت داشت که می‌توانست سالیانه ۳۳۰ هنرآموز فنی را آموزش دهد .این شرکت در سال ۱۳۴۸ در نظر داشت که به کمک یک شرکت ژاپنی تولید تلویزیون را راه‌اندازی کند اما در این زمینه موفقیتی به دست نیاورد.

این شرکت در سال ۱۳۴۷ از طریق ۴۰۰ نمایندگی به توزیع محصولات خود در تهران و شهرستان‌ها پرداخت و تعداد کارکنانش به حدود  هزار نفر رسید و ازاین‌رو اقدام به اعزام نیروی کار برای گذراندن دوره آموزشی کوتاه‌مدت به داخل و خارج از کشور نمود. وی معتقد بود صاحبان صنایع ایران باید همچون فیات ایتالیا ،جنرال موتورز آمریکا و بنز آلمان هر یک  در کنار کارخانه‌های خود مدارس حرفه‌ای تاسیس کند تا مشکل کمبود نیروی انسانی ماهر و سرقت نیروهای متخصص در بین صاحبان صنایع در دهه ۴۰ و ۵۰ حل شود .

فعالیت‌های شرکت در سال‌های پنجاه به‌حدی گسترش یافت که مجبور شد بخشی از کارخانه خود را به خارج از تهران منتقل کند ،به‌همین دلیل در سال  ۱۳۵۴ مجتمع صنعتی آزمایش در مرودشت شیراز با ۴ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شروع به کار کرد .این شرکت با خرید ۳۰۰ هزار متر زمین در نظر داشت که بخش بزرگی از

ماشین آلات‌ کارخانه خود را  به‌صورت تمام اتوماتیک درآورد. محسن آزمایش از زمان تشکیل سندیکای کارخانجات سازنده وسائل خانگی و صنعتی ایران در سال ۴۲ در آن فعالیت داشت و دوره اول و دوم از اعضای هیئت‌مدیره آن بود. وی علاوه

بر کارخانه آزمایش ،در شهر صنعتی ساوه شرکت  فابیست را در اوایل دهه ۵۰ تاسیس و به تولید پنل های پیش‌ساخته( ورق‌های بلند) اقدام کرد.

در سال ۱۳۵۸ کارخانه محسن آزمایش در تهران ، مرودشت و ساوه  به سرنوشت سایر واحدهای صنعتی بزرگ دچار شد و مشمول بند ج قانون حفاظت از صنایع ایران شد و ملی اعلام گردید. آزمایش پس‌از یک‌سال از ملی شدن این کارخانه‌ها برای زندگی به سوئیس رفت و نهادهای دولتی مثل سازمان صنایع ملی، کنترل و مدیریت کارخانه او را در دست  گرفتند. در تابستان  ۱۳۶۳ طرح‌های تولید آزمایشی کولر ، ماشین لباس‌شویی، الکتروموتور و الکتروپمپ در شرکت آزمایش به بهره‌برداری رسید .در همین سال شرکت برای نوسازی اقدام به مدرنیزه کردن قسمت‌های قالب‌سازی، پرسکاری، پلاستیک و برشکاری از طریق خرید تجهیزات از ایتالیا نمود .فعالیت تولیدی این شرکت تا اوایل سال ۸۰ تا حدی رونق داشت.

محسن آزمایش در دوران چهل ساله  فعالیت اقتصادی‌ اش

روزی بیش‌از ۱۰ ساعت کار می‌کرد و آرزویش این بود که کارخانه‌اش یکی از بزرگترین کارخانه‌های تولیدکننده لوازم‌خانگی باشد که ۲۰۰ تا ۳۰۰ نوع محصول باکیفیت و ارزان تولید کند.

اما سال‌های آخر زندگی آزمایش سرشار از یاس و رنج بود. ۴ فرزندش در سوئیس درس می‌خواندند و فقدان درآمد، کار، هزینه بالای زندگی، بیماری و پیری در خارج از کشور وضع روحی

او را به‌شدت متأثر کرده بود و مردی که سال‌ها روی پای خود ایستاده بود و زندگی بیش‌از دوهزار خانوار از طریق کارخانه او تأمین می‌شد و اکنون محتاج خانواده‌اش بود و ۵ سال آخر زندگی آزمایش در کنار بیماری، بیشتر به یک تراژدی شبیه بود مردی که از کودکی تکیه‌گاه دیگران بود اکنون وابسته به دیگران شده بود و چیزی از درون روحش را متلاشی می‌کرد. در سال‌های آخر عمرش پسرش تنها تکیه‌گاه و هم‌زبان او در کشور عربی مراکش بود. سرانجام محسن آزمایش کارآفرینی که ۱۴ سال از کارخانه و حاصل زندگی اش جدا شده بود در غربت در شهر رباط مراکش درگذشت و همان جا به خاک سپرده شد